Berichten over pestgedrag op school, molestaties op het sportveld; er zijn diverse aanleidingen om ons zorgen te maken over het gedrag van kinderen en jongeren.
Niet alleen in de samenleving, maar ook in de school en in de klas zorgt het gedrag van leerlingen voor problemen. Korte lontjes, weinig respect voor gezag. Het mondige en individualistische gedrag staat soms zelfs het lesgeven in de weg. De school wordt als vanzelfsprekend een rol toebedacht in de 'oplossing' van dit probleem. Onderwijs heeft immers ook een rol in de maatschappelijke vorming van jeugdigen. Sinds 2006 zijn scholen verplicht om iets te doen aan burgerschapsvorming. Onderzoek laat zien dat nu, zeven jaar later, burgerschapsonderwijs stagneert. Er is weinig sprake van een samenhangend aanbod en ook ten aanzien van de opbrengsten is het beeld niet florissant.
Deze ontwikkeling roept de vraag op: wat vermag de school eigenlijk als het gaat om de persoonlijke en maatschappelijke vorming van haar leerlingen? Hoe verhoudt de invloed van de school zich tot die van de ouders, de buurt of de straat? En wat weten we over de wijze waarop burgerschapsvorming plaats zou moeten vinden? In dit boek, gebaseerd op een onlangs verschenen proefschrift, staan die vragen én de antwoorden op die vragen centraal.
Dit boek levert een bijdrage aan de kennisopbouw op dit terrein. Hiertoe is het programma De Vreedzame School aan een evaluatieonderzoek onderworpen. De Vreedzame School is een schoolbreed programma voor basisscholen dat streeft naar een school als een democratische gemeenschap, waarin kinderen en leerkrachten leren om conflicten constructief op te lossen, én waarin kinderen verantwoordelijkheid leren dragen voor het sociale klimaat in de gemeenschap.
Het evaluatieonderzoek naar De Vreedzame School toont aan dat een dergelijk programma niet alleen door veel scholen is ingevoerd, maar dat het tevens theoretisch goed onderbouwd is, in de ogen van de deelnemende scholen werkzaam blijkt en dat het beklijft. Het boek biedt ook zicht op welke factoren bevorderend of belemmerend werken bij de invoering van een dergelijk programma en eindigt met een negental aanbevelingen voor burgerschapsonderwijs.
