De werken van de wetenschap is het derde deel van Willem Otterspeers Groepsportret met Dame. In het tweede deel van dit magnum opus over de Leidse universiteit liet hij die universiteit achter op het toppunt van haar roem. Veel daarvan bleek bij nader inzien een façade. En net als de Republiek, waarvan de universiteit een getrouwe afspiegeling is, begon ze een tumultueuze tijd van lotswisseling en herstel.
Wie denkt dat de negentiende eeuw een saaie eeuw is, kan zich bij dit boek de ogen uitwrijven. Leiden marcheert met de patriotten en hoereert met de Fransen, het rijst op uit zijn as onder Willem i en is tegelijk het hart van de liberale oppositie tegen diens bewind. En als Leiden wederom een eeuwfeest viert, is het opnieuw een van de grootste universiteiten van Europa, en nu naar waarheid.
In de reeks Groepsportret met Dame zijn reeds verschenen Het bolwerk van de vrijheid, 1575-1672 en De vesting van de macht, 1673-1775. Als laatste deel zal verschijnen De strategie van de aanpassing, 1877-2000.
Willem Otterspeer is hoogleraar universiteitsgeschiedenis te Leiden en biograaf van Willem Frederik Hermans. Eerder publiceerde hij onder meer de biografie Bolland, die werd genomineerd voor de Gouden Uil en de ako-literatuurprijs en waarvoor hij de Dordtse biografieprijs en de Eureka! prijs ontving.
