Nederland telt een achttal echte eilanden, of negen als ‘Rottum’ (Rottumeroog en Rottumerplaat) voor twee wordt gerekend. Daarnaast zijn er zeventien voormalige eilanden, waar de sfeer van vroeger nog voelbaar is. Jan Bank en Doeko Bosscher, fervente eilandliefhebbers, onderzoeken de geschiedenis van alle 25 (ooit) geheel door water omringde stukjes Nederland en peilen ook het heden. Welke invloed had het ‘omringd zijn door water’? Wat voor werk deden de inwoners, wat hield hen bezig, hoe gingen zij met elkaar om, hoe stonden zij in de wereld? En vooral: wat maakte het leven op een bepaald eiland anders dan op het vasteland of op andere eilanden? Zo komt een veelkleurig palet tot stand van deels convergerende en deels sterk uiteenlopende historische verhalen, verdeeld over vier regio’s: de Wadden, de voormalige Zuiderzee, het Zuid-Hollandse deel van de Delta en ten slotte de Zeeuwse archipel.
Eigenlijk verdient elk eiland een compleet boek, maar de verzameling van alle eilanden geeft de mogelijkheid van een weidse visie. De 25 hoofdstukken willen nieuwsgierigheid wekken en de lezer aanmoedigen de eilanden zelf te bezoeken om nog meer te ontdekken over de fascinerende diversiteit in hun geschiedenis.
Jan Bank is emeritus hoogleraar vaderlandse geschiedenis aan de Universiteit Leiden.
Doeko Bosscher is emeritus hoogleraar eigentijdse geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen.
