De Legenda aurea beschrijft het leven en sterven van de belangrijkste heiligen van de middeleeuwse christenheid: de grote figuren uit het Nieuwe Testament, de martelaren van de eerste eeuwen, de monniken en bisschoppen van het gekerstende Europa, de tijdgenoten van Jacobus de Voragine. Iedere heilige verschijnt voor de lezer op de dag waarop zijn of haar feest werd gevierd. Het zijn verhalen, maar geen fantasieën van de auteur: hij houdt zich juist strikt aan wat er over zijn heiligen bekend was.
De Legenda aurea kende al snel een grote populariteit en geldt als een monument van cultuur, mentaliteit en wereldbeeld van de middeleeuwen. Daarnaast is het werk van zeer grote invloed geweest op de kunst- en cultuurgeschiedenis: talloze kunstenaars vonden er inspiratie in voor hun doeken, beeldhouwwerken en gebrandschilderde ramen. Het is, kortom, nauwelijks overdreven de Legenda aurea te kwalificeren als een van de bronnen van de westerse cultuur, naast de klassieke traditie en de Bijbel.
Jacobus de Voragine (ca. 1228-1296) was dominicaan, schrijver, bestuurder en – in de laatste zes jaar van zijn leven – aartsbisschop van Genua.
De vertalers zijn classici van opleiding. Ton Hilhorst was werkzaam aan de rijksuniversiteit Groningen in de vakgroep Bijbelwetenschap. Carolien Hilhorst-Boink bekwaamde zich in de middeleeuwse handschriftkunde. Zij hebben sinds 1991 gewerkt aan deze integrale vertaling van de Legenda aurea.
‘Honderdduizenden zijn door zijn werk gesticht; duizenden kunstenaars hebben voorvallen en motieven aan de Legenda aurea ontleend. In ontelbare kerken blijft veel in het duister als men Jacobus’ wonderverhalen niet kent.’ – Kees Fens
