Het boek Ik is het beroemdste werk van Bert Schierbeek, het prozapronkstuk
van de Beweging van Vijftig. In 1951 wist de conservatieve
literaire kritiek zich geen raad met dit boek, dat vele grenzen overtreedt.
Waar is de plot? Wat is de rode draad? Wie is de hoofdpersoon?
En is dit eigenlijk wel een roman? Willem Frederik Hermans was een
van de weinigen die er toen al het literaire belang en de zeggingskracht
van inzag. Het boek Ik laat zich nog het best omschrijven als een dubbel reisverhaal:
een tocht langs de betekenisvolle plekken in Schierbeeks jeugd en
een rondgang langs universele thema’s als geloof, hoop en liefde. Het
resultaat is een associatief geheel van autobiografie en scheppingsverhaal
waarin de veelvuldige betekenis van het woord ‘ik’ centraal staat.
De tekst zit vol woordklankspelletjes, opmerkelijke stijlfiguren en bewust
ontspoorde zinnen. Schierbeek liet zich niet leiden door heersende
literaire en grammaticale regels, wisselde typografieën af en beperkte
zich niet tot zijn moedertaal. Voor een experimentele roman was Het
boek Ik een enorm verkoopsucces, met in totaal meer dan 30.000 verkochte
exemplaren.
