De misdaad en het zwijgen is deels geschiedenis, deels herinneringen, deels onderzoek. Het bevat de toedracht van de gebeurtenissen op 10 juli in het Poolse stadje Jedwabne. Een afschuwelijke misdaad werd begaan. Vroeg in de middag werd de Joodse bevolking van het stadje bevolen hun huizen te verlaten en naar het belangrijkste plein te marcheren. Aan het eind van de dag waren de meesten van hen dood. Het was een bloedbad van een verbijsterende omvang, dat alom veroordeeld werd. Slechts een paar mensen werden voor het gerecht gesleept voor hun aandeel in de gruweldaad. De waarheid over wat er die dag werkelijk gebeurd was, zou meer dan zestig jaar verborgen gehouden worden.
De misdaad en het zwijgen is een monumentaal, razend knap opgebouwd en zeer aangrijpend boek en een wzenlijke bijdrage aan de literatuur over de Tweede Wereldoorlog en het antisemitisme. Het is opgetekend door de bekroonde journaliste Anna Bikont. Het vormt zowel het verslag van de wreedheden, zoals verteld door overlevenden en getuigen, als een portret van een Pools stadje dat de zwarte bladzijde uit zijn verleden probeert te verwerken. Met aandacht voor het gezichtspunt van helden maar ook van daders stelt Bikont te boek waar de explosieve Jodenhaat vandaan komt, welke fabeltjes de verdrongen herinneringen maskeren, hoe destructief die zijn en wat er met een samenleving gebeurt die weigert een weerzinwekkende waarheid te accepteren.
De misdaad en het zwijgen is het droevigste boek dat ik ooit gelezen heb, geschreven door de blijmoedigste persoon die ik ken. Wislawa Szymborska
Een van de belangrijkste en meest aangrijpende boeken van de laatste tien jaar. Ryszard Kapuscinski
