De jonge en nog onbekende joodse kunstenares Charlot-
te Salomon verlaat noodgedwongen in 1938 haar geboor-
testad Berlijn voor een verblijf aan de Franse Côte d'Azur
bij haar grootouders, die daar voorlopig in veiligheid
leven. Hier begint zij aan een ongelooflijk kunstwerk,
een graphic novel avant la lettre. Zij schildert, schrijft en
tekent Leven? of Theater?, een omvangrijk beeldverhaal
over haar familie, haar jeugd en studietijd aan de Ber-
lijnse Kunstacademie, en haar lotgevallen in het zuiden
van Frankrijk.
Door Charlottes tragische levenseinde in Auschwitz
wordt zij vaak vergeleken met Anne Frank. En evenals
Anne Frank heeft ook Charlotte kunstzinnige ambities
en wordt zij gedreven door de wil om iets heel bijzon-
ders te creëren. De vorm die zij aan haar werk geeft,
haar schilderstijl en de humoristische en ironische toon
van haar teksten met de vele verwijzingen naar muziek
en literatuur kwamen daar in Zuid-Frankrijk niet uit de
azuurblauwe lucht gevallen.
Katja Reichenfeld laat overtuigend zien hoe de
sprankelende atmosfeer van het culturele klimaat in het
interbellum in Berlijn Charlottes werk heeft beïnvloed.
En hoe zij het nieuwe medium van de cinema, de klas-
sieke en de populaire muziek, de expressionistische
schilderkunst en de satirische literatuur op een geheel
eigen manier verwerkt.
En dan is er ook nog de hyperromantische verbon-
denheid met haar Berlijnse vriend Alfred Wolfsohn. Uit
zijn woorden putte zij de moed en de inspiratie voor
Leven? of Theater?
